Πρωτόκολλα λειτουργίας
1.3 Πρωτόκολλο φυσικής οχείας
Σκοπός: Για τη γονιμοποίηση των θηλυκών στα οποία δεν εφαρμόστηκε ΤΣ καθώς και όσων δε συνέλαβαν με την ΤΣ πραγματοποιούνται φυσικές οχείες ύστερα από κατάλληλους ελέγχους και παρεμβάσεις στα αρσενικά και θηλυκά ζώα.
Διαδικασία:
- Ορμονικός έλεγχος των θηλυκών. Ο ορμονικός έλεγχος περιλαμβάνει το συγχρονισμό του οίστρου των θηλυκών και την επίσπευση της έναρξης της ένοιστρης περιόδου.
- Ο συγχρονισμός του οίστρου είναι απαραίτητος για τη μείωση της διασποράς των τοκετών. Η διασπορά των τοκετών αποτελεί σοβαρή οικονομική επιβάρυνση και δεν επιτρέπει τον ορθό προγραμματισμό της διαχείρισης κατά τη διάρκεια του παραγωγικού έτους. Ο συγχρονισμός των οίστρων πραγματοποιείται με τη χρήση κολπικών συσκευών προγεστερόνης. Η χρήση τους οδηγεί σε συγχρονισμό των οίστρων σε διάστημα μίας εβδομάδας και απαιτεί αναλογία αρσενικών προς θηλυκών 1/10 καθώς και επαρκή χώρο για τη διαχείριση των μαζικών τοκετών. Η εφαρμογή τους προτείνεται καθόλη τη διάρκεια του έτους. Η διαδικασία εφαρμογής της μεθόδου είναι ίδια με αυτή που περιγράφηκε στην υποενότητα 1.2.
- Η επίσπευση της ένοιστρης περιόδου μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη χρήση εμφυτευμάτων μελατονίνης. Τα εμφυτεύματα μελατονίνης απαιτούν αναλογία αρσενικών προς θηλυκών 1/25. Τοποθετούνται υποδόρια στην περιοχή του ωτός με τη χρήση ειδικής συσκευής. Ειδικότερα, απαιτείται ένα εμφύτευμα για κάθε θηλυκό και 3 εμφυτεύματα για κάθε αρσενικό. Η χορήγηση των εμφυτευμάτων πρέπει να γίνει 42 ημέρες πριν την είσοδο των αρσενικών στα θηλυκά. Η τοποθέτησή τους προτείνεται να γίνεται την περίοδο Φεβρουάριος- Μάιος, ώστε να εξασφαλιστεί υψηλό ποσοστό γονιμότητας κατά την άνοιστρη περίοδο των ζώων.
- Διατροφική διαχείριση αρσενικών και θηλυκών. Απαιτείται αύξηση της χορηγούμενης ποσότητας ζωοτροφών τόσο στα αρσενικά όσο και στα θηλυκά πριν τις συζεύξεις ανάλογα με τον ΔΘΚ. Η διατροφική διαχείριση πριν τις συζεύξεις περιγράφεται αναλυτικά στην υποενότητα 3.1.
- Πραγματοποίηση οχειών. Συστήνεται η εφαρμογή προγραμματισμένων οχειών σε ομάδες. Σε αυτή την περίπτωση δημιουργούνται ομάδες θηλυκών και ένα αρσενικό τοποθετείται σε κάθε ομάδα. Σε αντίθεση με τις τυχαίες συζεύξεις, η μέθοδος αυτή επιτρέπει την τήρηση στοιχείων γενεαλογίας και τον αξιόπιστο έλεγχο των αποδόσεων των απογόνων. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατός ο διαχωρισμός των ζώων, προτείνεται η χρήση κριών με ειδικές ζώνες μαρκαρίσματος.
Εξοπλισμός-Αναλώσιμα:
- Κολπικές συσκευές προγεστερόνης και ορμόνη PMSG (Εικόνα 4β) για συγχρονισμό των οίστρων.
- Εμφυτεύματα μελατονίνης για επίσπευση της έναρξης της ένοιστρης περιόδου (Εικόνα 4β).



Εικόνα 4β. Συσκευή εφαρμογής εμφυτευμάτων μελατονίνης (Regulin®), Κολπική συσκευή προγεστερόνης (CIDR), Ενδοκολπικοί σπόγγοι.